ว่ากันว่ามนุษย์เกิดมาพร้อมมันสมองที่ทรงประสิทธิภาพ แต่กลับถูกลดทอนความสามารถด้วยร่างกายที่อ่อนแอกว่าสัตว์ชนิดอื่นๆ เพียงแค่โดนแดดหรือฝน ก็สามารถทำให้ล้มป่วยลงได้ง่ายๆ ดังนั้นจึงมีการพัฒนา “ยา” ขึ้นมา เพื่อช่วยต่อลมหายใจให้มนุษย์  แต่ถ้าย้อนกลับไปในสมัยก่อน ยุคที่เทคโนโลยีและวิทยาศาสตร์เป็นแค่เรื่องเพ้อฝัน อะไรคือสิ่งที่ช่วยยื้อชีวิตของพวกเขาเหล่านั้น?

คำตอบคือ “สมุนไพร” ของล้ำค่าจากธรรมชาติที่หลายคนมองข้าม เมื่อพูดถึงสมุนไพร หลายคนมักจะมีภาพจำของพืชสีเขียวที่รสชาติขมคอปรากฎขึ้น แต่ที่จริงแล้ว สมุนไพรไม่ใช่แค่เฉพาะพืชเท่านั้น สมุนไพร ตามพระราชบัญญัติยา พ.ศ. 2510 ได้ให้ความหมายเอาไว้ว่า “ยาที่ได้จากพืช สัตว์ และแร่ธาตุจากธรรมชาติที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างภายใน สามารถนำมาใช้เป็นยารักษาโรคต่างๆ และบำรุงร่างกายได้ ”

ดังนั้นแล้วแม้แต่ “หอย” ก็สามารถเป็นยาได้! วันนี้เราจะพาทุกคนย้อนเวลาไปทำความรู้จักกับสูตรยาโบราณอย่าง “พิกัดเนาวหอย หรือ พิกัดยานวหอย” ที่มาพร้อมวัตถุดิบลับกว่า 9 ชนิด พิสูจน์ความเชื่อให้รู้ไปเลยว่า “หวานเป็นลม หอยเป็นยา” นั้น จริงหรือหลอก! 

กินหอยอย่าทิ้งเปลือก!

นอกจากรสชาติอูมามิถูกใจใครหลายคนแล้ว เปลือกของหอย ยังถือเป็นสมุนไพรอันทรงคุณค่า! โดยตำราเภสัชเวทกับตำราแผนโบราณได้กล่าวไว้ว่า หอยมีสรรพคุณใช้รักษาโรคภัยไข้เจ็บได้หลายโรค เช่น เปลือกหอยกาบที่ถูกเผาแล้ว ช่วยขับลมในลำไส้ แก้กระษัย ช่วยขับนิ่ว ขับปัสสาวะ รวมไปถึงบำรุงกระดูกให้แข็งแรงอีกด้วย!

เจาะลึกสูตรยาลับในตำนาน

เพราะความพิเศษของหอยนี้เองที่ทำให้คนโบราณคิดค้นสูตรยาพิเศษที่รวบรวมหอยกว่า 9 ชนิดเข้าไว้ด้วยกัน โดยเป็นชื่อพิกัดเครื่องยาไทยพิกัดหนึ่ง ตั้งชื่อว่า “เนาวหอย” และ “เนาวะหอย”

สูตรยาในปัจจุบันได้มีการพัฒนาออกเป็น 2 สูตร โดยจะมีความพิเศษของหอยที่ต่างกัน 1 ชนิด ซึ่งวัตถุดิบทั้ง 9 อย่าง จากพระคัมภีร์ไกษย ประกอบไปด้วย หอยกาบ หอยขม หอยแครง หอยนางรม หอยพิมพารัง หอยตาวัว หอยสังข์หนาม หอยมุก และหอยจุ๊บแจง ตั้งชื่อว่า “เนาวหอย” และอีกหนึ่งสูตรจากพระคัมภีร์ธาตุวิภังค์ จะมีความต่างกันของหอย 1 ชนิด คือจาก หอยจุ๊บแจง เปลี่ยนเป็น หอยโข่ง แทนนั่นเอง

เปิดขั้นตอนในการปรุงยาจากตำราลับ

1.นำเปลือกหอยทั้ง 9 ชนิดข้างต้น รวมถึงกระดูกวัว กระดูกเสือ กระดูกแพะ กระดูกเลียงผา อย่างละ 1 ส่วน มาเผาไฟให้ไหม้

2.จากนั้นนำรากตองแตก รากส้มเสี้ยว รสส้มสันดาน อย่าง 1 กิ่งบดให้ละเอียดเตรียมไว้

3.นำกิ่งหัศคุณเทศ 2 ส่วน รากมะตาดเครือ 2 ส่วนครึ่งและพริกไทยปริมาณเท่าๆ กับยา แล้วบดให้ละเอียดเช่นเดียวกัน

4.นำขี้เหล็กทั้ง 5 (ต้น ราก ผล ดอก และใบ) ฝักสำโรง งวงตาล ช้าแป้น ต่อไส้ ผักโหมหนามพันงูแดง บอระเพ็ดเผาไฟให้ไหม้ เตรียมมาอย่างละ 1 ส่วน

5.ผสมทุกอย่างเข้าด้วยกัน เวลาใช้ให้ละลายด้วยน้ำปูนขาวเป็นอันเสร็จสิ้น

เพียงแค่นี้(?) ก็จะได้ “พิกัดเนาวหอย” ยาโบราณที่ช่วยขับลมในลำไส้ ล้างลำไส้ แก้โรคกระษัย แก้ไตพิการ ขับนิ่ว ขับปัสสาวะ รวมไปถึงบำรุงกระดูกแล้ว! 

ทำไมต้อง “เปลือกหอย” ?

เบื้องหลังประโยชน์อันมากมายของหอยมาจากสารประกอบที่เรียกว่า “แคลเซียมคาร์บอเนต” (CaCO₃) หรือที่เรียกว่า “หินปูน” ซึ่งเมื่อนำมาเผา หินปูนจะสลายตัวกลายเป็นแคลเซียมออกไซด์ (CaO) หรือที่เรียกว่า “ปูนขาว” ซึ่งเมื่อนำปูนขาวไปละลายน้ำจะได้น้ำปูนใส

เจ้าน้ำปูนใสนี่เองที่สามารถนำมาทำน้ำกระสาย นอกจากนี้เมื่อนำปูนขาวไปผสมกับขมิ้นชันแล้วเติมน้ำลงไปจะได้ปูนแดงที่เราใช้กินกับหมาก มีสรรพคุณช่วยแก้อักเสบได้เป็นอย่างดี!

นอกจากนั้นจะเห็นได้ว่าในพิกัดเนาวหอย นอกจากเปลือกหอยทั้ง 9 แล้วยังมีพวกกระดูกสัตว์ที่เป็นส่วนประกอบอีกด้วย ซึ่งกระดูกพวกนั้นล้วนมีแคลเซียมเป็นส่วนประกอบหลักเช่นเดียวกัน

---

---